کتاب «من و مولانا» (به انگلیسی: Me & Rumi) اثری است نوشته‌ی ویلیام سی. چیتیک (William C. Chittick)، منتقد و اسلام‌شناس آمریکایی و یکی از برجسته‌ترین پژوهشگران عرفان اسلامی و مولوی‌شناسی. این اثر توسط شهاب‌الدین عباسی به فارسی ترجمه و توسط انتشارات مروارید منتشر شده است.
- - -
«من و مولانا» زندگی‌نامه‌ی شمس تبریزی را روایت می‌کند؛ شخصیتی بنیادین در تحول فکری و ادبی مولانا. این کتاب در واقع ترکیبی ساختاریافته از مقالات شمس است که چیتیک دو سوم آن‌ها را به انگلیسی ترجمه و با بازچینی مناسب، اجزای نا منظم را به یک روایت منسجم تبدیل کرده است.
1. سال‌های قبل از مولانا (کودکی، آموزش‌ها، اساتید) – شامل حدود ۵۱ گزیده؛
2. مسیر رسیدن به خدا – تقریباً ۲۳۹ گزیده؛
3. دوران حضور در کنار مولانا – در حدود ۲۲۰ گزیده.
پس از متن اصلی، بخش‌های تکمیلی مانند: فهرست منابع، یادداشت‌های توضیحی، فهرست آیات و احادیث، واژه‌نامه دو‌زبانه (فارسی و انگلیسی)، و فهرست نام‌ها و اصطلاحات قرار دارند.
- - -
این کتاب نقطه عطفی در شناخت شخصیت شمس تبریزی به شمار می‌رود و به‌عنوان اولین روایت دست اول از زبان خود شمس به زبان‌های اروپایی منتشر شد.
در سال ۱۳۸۳ / ۲۰۰۴ میلادی، ترجمه فارسی این کتاب موفق به دریافت جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش بهترین کتاب خارجی شد.
ترجمه‌ی فارسی کتاب بارها تجدید چاپ شده و مورد استقبال چشمگیر خوانندگان فارسی‌زبان قرار گرفته است.
- - -
متن دو‌زبانه (فارسی – انگلیسی): خوانندگان فارسی‌زبان را با متن اصلی در ارتباط قرار می‌دهد.
پیشگفتار از آنه‌ماری شیمل و مقدمه‌ی مؤلف، که به درک بهتر زمینه اثر کمک می‌کنند.
واژه‌نامه توضیحی برای فهم واژگان دشوار و تخصصی موجود در مقالات شمس.
ترجمه از سوی مترجم شناخته‌شده و مورد اعتماد (شهاب‌الدین عباسی) انجام شده، هرچند برخی نقدها به خطاهای کوچک در ترجمه و حذف‌های نامناسب اشاره کرده‌اند.
- - -
🌹بیاییم «من و مولانا» را لایه‌به‌لایه بررسی کنیم تا هم فضای تاریخی‌ـ‌عرفانی کتاب روشن شود و هم نقش آن در پژوهش‌های مولوی‌پژوهی.
- - -
ویلیام سی. چیتیک (William Chittick) اسلام‌شناس و استاد مطالعات دینی در آمریکا است که بخش بزرگی از عمر خود را صرف ترجمه و تحلیل آثار عرفای مسلمان کرده. او سال‌ها با دکتر نصر و آنه‌ماری شیمل همکاری داشت و به‌ویژه در زمینه‌ی ابن‌عربی و مولانا صاحب‌نظر است.
کتاب Me & Rumi حاصل یک کار طولانی‌مدت روی مقالات شمس تبریزی است. چون مقالات پراکنده، نامنظم و بعضاً دشوار بودند، چیتیک آن‌ها را بازچینی کرده و بر اساس یک روایت خطی (زندگی شمس) مرتب ساخته است.
- - -
کتاب سه فصل یا بخش اصلی دارد که هرکدام مسیر زندگی و اندیشه‌ی شمس را نشان می‌دهد:
کودکی، خانواده، سفرها و استادان شمس
شخصیت پرشور، عصیان‌گر و صریح‌اللهجه او
حدود ۵۱ گزیده
آداب سلوک، اخلاق، عشق و عبادت
نگاه شمس به خدا، قرآن، پیامبر و معنای دین
پر از جملات کوتاه، تند و کوبنده
حدود ۲۳۹ گزیده
ماجرای دیدار تاریخی در قونیه
تحول عظیم مولانا از فقیه به عارف عاشق
گفت‌وگوها، سرزنش‌ها و همدلی‌های شمس با مولانا
حدود ۲۲۰ گزیده
این چینش کمک می‌کند که خواننده نه‌تنها شمس را بشناسد، بلکه بفهمد چگونه این مرد آتشین روح، مولانا را از عالمی به عالم دیگر پرتاب کرد.
- - -
زبان شمس در مقالات بسیار تند، گزنده، عاشقانه و بی‌پرده است.
او با بزرگان زمان خود (فقیهان، صوفیان رسمی، حاکمان) بی‌پروا درگیر می‌شود.
جملات کوتاه، گاه پراکنده، اما پر از «آتش تجربه» است.
چیتیک سعی کرده این زبان را با کمترین دخل و تصرف منتقل کند.
ترجمه‌ی فارسی (شهاب‌الدین عباسی) نیز بیشتر حالت وفادار به متن دارد، گرچه منتقدان از برخی ضعف‌ها یاد کرده‌اند.
- - -
کتاب تنها یک متن خام نیست؛ بلکه با ابزارهای پژوهشی کامل ارائه شده:
پیشگفتار آنه‌ماری شیمل → اهمیت شمس در عرفان اسلامی
یادداشت‌های مؤلف → توضیح زمینه‌ها و منابع
واژه‌نامه دو‌زبانه (فارسی–انگلیسی) → فهم اصطلاحات عرفانی و صوفیانه
فهرست آیات و احادیث → نشان می‌دهد شمس چطور قرآن و حدیث را در سخن خود می‌آورد
نمایه نام‌ها و اصطلاحات → برای محققان بسیار کاربردی است
- - -
«من و مولانا» از معدود آثاری است که چهره‌ی شمس را از درون خودش نشان می‌دهد، نه فقط از نگاه مریدان و مخالفان.
برای شناخت تحول روحی مولانا، شناخت شمس حیاتی است؛ و این کتاب ابزار مستقیم برای آن است.
در ایران استقبال چشمگیری شد؛ زیرا پیش‌تر شناخت ما از شمس بیشتر افسانه‌ای بود، اما این اثر بُعد مستندتری داد.
در سال ۱۳۸۳ (۲۰۰۴ میلادی) جایزه‌ی کتاب سال جمهوری اسلامی را گرفت.
- - -
عنوان انگلیسی کتاب Me & Rumi در اصل به این معناست که کتاب از زبان «منِ شمس» روایت می‌شود؛ یعنی شمس دارد از خودش و رابطه‌اش با مولانا می‌گوید. در فارسی هم مترجم این نام را حفظ کرده تا همان نزدیکی شخصی و صمیمی منتقل شود.
- - -
«من مردی‌ام آتشین. هر که مرا بیند، نسوزد مگر آنکه آب باشد.»
«مولانا را دیدم، در او دریاها نهفته بود، اما بسته. من کلید بودم.»
«این مردمان خدا را در قیل و قال می‌جویند، و خدا در دل است.»
(این‌ها نمونه‌هایی از سبک و لحن گزیده‌هاست، نه عین ترجمه کتاب.)
- - -
و اما....
کتاب «من و مولانا» مثل پلی است میان دنیای پرشور شمس تبریزی و فهم امروز ما.
برای عموم: یک روایت جذاب و خواندنی از ماجرای شمس و مولانا.
برای پژوهشگران: منبعی پر از یادداشت‌ها، واژه‌نامه و مستندات.
برای اهل دل: کلماتی که مستقیم از «آتش شمس» می‌آید و می‌تواند همچنان جان آدمی را تکان دهد.
در مجموع، «من و مولانا» اثری منحصر به فرد در شناخت رابطه‌ی عاطفی و روحانی شمس تبریزی با مولاناست—روایتی خودنوشت‌گونه از شمس که چیتیک با بازچینی و ترجمه همراه آن را به خوانندگان امروز عرضه کرده است. معرفی مستند، مفصل و با پشتوانه‌ی منابع دقیق از زندگی شمس—که به تبدیل مولانا به شاعری عرفانی انجامید—به‌علاوه ترجمه‌ای همراه با یادداشت و واژه‌نامه، باعث شده این کتاب برای علاقه‌مندان عرفان و ادبیات مولوی پژوهی ضروری باشد.
- - -
خوانندگانی که به دنبال شناخت عمیق‌تر شخصیت شمس تبریزی و تأثیر او بر مولوی هستند؛
علاقه‌مندان به عرفان اسلامی و تصوف؛
پژوهشگرانی که نیاز به مطالعه متون دست اول و منابع تحلیلی درباره رابطه شمس و مولوی دارند؛
کسی که به دنبال متن دو‌زبانه (فارسی–انگلیسی) همراه با واژه‌نامه و توضیحات اضافی باشد.
سایت سماع قلم، پژواکی از آگاهیست
.png)
.png)
.png)
.png)
.png)
(3).jpg?w=60)